|
Bir yoshgacha bo'lgan bolalar ko'proq ovoz chiqaruvchi, rangli o'yinchoqlarga qiziqishadi. G'ox bu oddiy qand qog'ozi yoki qo'l telefoni bo'lsin. U qo'lidagi rangli, ovoz chiqaruvchi o'yinni atay uloqtirishi yoki yerdan olib, yana chayqashi mumkin. Bajarilgan oddiy elementlar orqali u eng sodda fizik qonuniyatlar bilan tanishadi.
Ikki yoshdan uning o'yinlari va ularga bo'lgan munosabati o'zgaradi. Masalan mashinachani xona bo'ylab yurgizadi, kubiklarni bir – biri ustiga terib, qandaydir shakl yasaydi. Bu mashg'ulotlar zamirida u predmetlarning xarakatlanishini kuzatadi. Unga xatto choynakdagi choyni piyolaga, piyoladan yana qayta choynakka yoki boshqa piyolaga quyish kabi takroriy mashqlar qiziq tuyuladi va u takrorlayveradi.
3 yoshdan katta bolalar endi kattalarga tahlid qila boshlaydilar. Masalan shifokor, sotuvchi, mehmon rollarini ijro etib, jamoa bo'lib o'ynashni o'rganadilar.
Bolalar o'yinlariga yo'nalish beruvchi ota- onalarda mas'uliyat cheksiz. Siz xarakatlaringiz bilan uni na faqat jismonan balka aqlan rivojlanishiga ta'sir o'tkazib, o'yinlar orqali uni tarbiyala olasiz. Bunda bola organizmi hali nimjon bo'lishini hisobga olib, astalik bilan chiniqtiruvchi o'yinlarni o'ynatish tavsiya etiladi. Ota- onalarning eng asosiy vazifasi bu ikki yoshli farzandining kuchini maqsadli fo'naltirishni ta'minlash. Agar bolangiz o'yin davomida o'z diqqatini o'yinga e'tibor qilmasa, o'ynashni istamasa yoki qanday vazifa bajarilishini bilmasa, yoki umuman o'yinlarga bo'lgan qiziqishi aniqlanmasa unga ko'proq e'tibor qarating. O'zingiz uni qiziqtirish yo'lini toping, tushunmaganini o'zingiz bajargan holda tushuntiring. O'yin orqali farzandingiz fe'l-atvorini shakllantirasiz. Masalan tozalikka, intizomga va kattalar bilan gaplashish odobiga aynan o'yinlar tufayli erishish mumkin. Ayrim ota- onalar uyda va ko'chada bolalarni aktiv harakatlanishini cheklab qo'yadilar. O'sib bborayotgan bola toza xavoda qanchalar aktiv xarakatlansa, u ham jismonan , ham psixologik nuqtai nazaridan sog'lom bo'ladi. aktiv xarakatlanishning cheklanishi oqibatida bolaning o'zi xarkatlanishiga asoslangan maktab darslariga tayyor bo'la olmaydi. O'yinlar bolaning kirishimli, o'zgalar bilan so'zlashganda o'z fikriga ega bo'lishida ko'mak beruvchi vosita sifatida qo'llaniladi. Mutaxasisilarning ta'kidlashicha, bolalar dars jarayonida o'rgatiladigan mavzularga nisbatan o'yin orqali olgan ma'lumotlarni yaxshiroq o'zlashtirishar ekan. Ko'p ota-onalar jismoniy aktiv o'yinlardan ko'ra so'zlashishga yo'naltiruvchi o'yinlarni ustun ko'radilar. Bir vaqtning o'zida ham so'zlashtiruvchi , ham bola uchun sevimli bo'lgan jismoniy mashg'ulotlarni bajaruvchi o'yinlarga e'tibor berish tavsiya etiladi. Masalan ko'g'irchoqlarni xarakatlantirib, raqsga tushirib, ko'shiq yoki she'r ayttirishingiz mumkin. Bu o'yin orqali bola siz aytgan so'zlar va xarakatlarni takrorlaydi, o'zlashtiradi. O'yin tanlanishida uning aynan xozirgi ruhiy holati hisobga olinishi muhum omildir. Xar bir o'yinning tarbiyalovchi va o'rgatuvchi maqsadlari mavjudligini unutmagan holda, bola uchun qiyin bo'lgan ayni damda qiziq o'yinlarni o'zingiz ishtirokingizda tashkillashtiring. Bu esa bolaning rivojlanishiga, boshqa bolalar bilan so'zlashuviga, maktabga, jamiyatga kirishiga yordam beradi
|
