Америкалик мутахассисларнинг ҳисоб китобларига кўра, дунё бўйлаб семиз инсонлар сони 1 миллиардга етган. Ва бу рақамлар қорни оч одамлар сонидан ҳам юқори экан. Жаҳондаги тўйиб овқат емайдиган инсонлар 800 мингни ташкил этар экан. Семизлик муаммоси ҳам камбағал, ҳам бадавлат давлатларда учрайди. Қишлоқ жойларида яшовчи одамлар орасида ҳам семизлар сони кўпайиб бормоқда. АҚШдаги Калифорния штати дорулфуни олими Барри Попкиннинг таъкидлашича, семизликнинг ортишига асосий сабаблардан бири одамларнинг жисмонан камроқ ҳаракат қилиши бўлса, яна битта сабаб – нотўғри овқатланишдир. Хитой мисолида айтиладиган бўлса, уларнинг дастурхонида хамир, нон ёки сабзавотли овқатлар ўрнини гўштли таомлар эгалламоқда. Шу билан бирга, хитойликлар камроқ пиёда юриб, автомобиллардан кўпроқ фойдаланиш, вақтларини телевизор олдида ўтказишга, камроқ ҳаракат қилишга одат қилишаётган экан. Австралияда анжуманга сўзга чиққан профессор Попкин дунёнинг барча ҳукуматларини ўта семизлик муаммосига қарши тадбирлар олиб боришга ундади. Унинг фикрига кўра, одамларни соғлом ҳаёт кечиришга озиқ-овқат маҳсулотлари назорат қилиш орқали ундаш мумкин. "Масалан, шакарли, калорияси юқори совуқ ичимликлар сал қимматроқ қилиб сотилса, одамлар уларни камроқ истеъмол қилишга мажбур бўлишади,- дейди Попкин,- Бошқа томондан эса, мева-сабзавотларни ўстирадиган деҳқонларга кўпроқ молиявий ёрдам ажратсак, мевалар арзонлашиб оддий одамлар дастурхонларига кўпроқ ва тез-тез пайдо бўлар эди”.
Ўзбекистонликларнинг овқатланишига келсак, бизнинг миллий таомларимиз жуда ширин, жуда мазали-гап йўқ. Аммо, деярли барчаси колорияга бой бўлиб, одамнинг семириб кетишига олиб кетади. Таомлар подшоҳи Паловни ўзи бўладими. Менга битта ҳикояни айтиб беришган эди – россиялик бир деатолог олим Ўзбеккистонга ташриф биланми, меҳмон бўлибми келганда, мезбонлар палов тайёрлаб уни меҳмон қилишган. Олимимиз эса, ҳеч кимга билдирмасдан паловдан озгинасини бекитиб чўнтагига солиб қўйган экан. Москвага қайтиб у миллий таомимизни лабороторияда анализ қилса, бир коса палов еган инсон икки кун овқат емасдан юриши мумкин экан-шунчалик ичида калориялари кўп экан! Тонг отишига бериладиган ошга борган чет элликлар кун бўйи ҳеч нима ея олмасдан юрганларини ҳам эшитгандирсиз. Бир нарса ачинарли- миллатимизда юрак касалликларидан эрта ўлим ҳоллари кузатилади. Ўзбекистонда эркак кишининг ўртача умр кўриш даражаси 64 ёш. Юрак касалликларига олиб келувчи асосий сабаб эса- гўштли ва ёғли таомларни ҳаддан ташқари ейишдан қонда холестрин даражаси ошиши ва етарлича жисмоний ҳаракат йўқлигидир. Хулоса, паловни ёғсизроқ қилиб пиширинг. Mева-сабзавотларни кўпроқ истеъмол қилинг!
|
