Qadimgi ajdodlarimizning ham ibtidoiy yurishdan voz kechib, rosmana kiyinishga o`tishi insoniyat tarixida ulug` voqea bo`lgan. Dinimiz ko`rsatmalari buni tasdiqladi va mustahkamladi. Lekin bugun-chi? Ochig`i, ko`pchilikning, ayniqsa, ayollarimizning ustidagi liboslariga ko`zimiz tushganida xunuk bir manzaradan ko`nglimiz g`ashlanadi. Tiniq ruhiyatimizga g`ubor qo`nadi.
Buning sababini mo`min-musulmon yurtdoshlarimiz juda yaxshi tushunadilar. Chunki tobora urfga aylanib borayotgan nojoiz kiyinish odob-axloq doirasidan tashqariga chiqib ketayotir.
Ajnabiy allakimlarning behayo liboslariga havas qilib, ularga taqlid qilgan xotin-qizlar hammaning nigohi tushadigan joylarda yarim-yalang`och holda yurishibdi. Tor, yupqa, kalta va harir narsalarni kiyganlarida eng nozik, nomahramdan pana bo`lishi kerak a’zolarigacha shundoq bilinib turadi. Bu bilan o`zlari gunoh qilganlari holda boshqalarni ham gunohga botiryaptilar. Qolaversa, bunday kiyinish sog`liklari uchun ham koni zarar, tug`ilajak farzandlar uchun ham xavfli. Bunga ayollarning o`zlarigina emas, erkaklarimiz ham aybdordir. Axir shunday sharmandali va behayo kiyinib ko`chaga chiqqan qiz, ayollar qaysi birimizning opamiz, singlimiz, qizimiz, xotinimiz emasmi? Ularni insofga chaqirish, risoladagidek kiyinishlari uchun jon kuydirish bizning ham burchimiz. Ayrim mushtariylarimizning shu haqdagi fikr-maslahatlarini yozib oldik, dinimiz hukmlarini keltirdik. Bularning kimgadir foydasi tegishiga, ko`zini ochishiga umidvormiz. Allohdan qalblarimizni hayo bilan ziynatlab, axloqimizni chiroyli etishini tilaymiz.

Baxtiyor NAZAROV,
tijoratchi:
— Ochig`i, bugun keng-katta ko`chalarda, g`ala-g`ovur bozorlardagina emas, mahallalarda ham bemalol yurishga kishi qiynaladigan bo`lib qoldi. Chunki birimizning singlimiz, ikkinchimizning qizimiz yoki eng ajablanarlisi ba’zilarimizning xotinlarimiz shunaqa kiyimlarni egnilariga ilib olishmoqdaki, oldidan faqat yerga qarab yo yuzni teskari burib o`tsam deysiz... Tavba, bir zamonlar sal axloqi bundayroq ayollar shunaqa beparda narsalarni kiyishga ishqiboz edi. Hozir esa hali oq-qorani tanib ulgurmagan qizlarimiz orasida ham bunday kiyimlar urf bo`lyapti. Demak, gulday nozik, siyrati pok yosh ko`ngillar bu kiyimlarni kiyib yurish gunoh ekanini anglamaydilar.
Ammo biz ota-onalar bunga nega befarq qarayapmiz? Bu ham kechirilmas gunoh. Bir millatdan ekanmiz, o`z farzandimning yurish-turishga mas’ulman, bosh qa bilan ishim yo`q, deb o`zimizni chetga olishga haqqimiz yo`q. Men bir-ikki tengdoshimga o`rni bilan bu fikrimni aytdim. Shunday qilsak, ko`p gunohlarning oldi olingan bo`larmidi...

Nasiba ERGASHEVA,
1-sonli shahar shifoxonasi,
akusher-ginekolog:
— Ma’lumki, inson nafaqat burni bilan, balki terisi bilan ham nafas oladi. Hozirda keng rusum bo`lgan sun’iy tolalardan tayyorlangan, badanga yopishib turadigan kiyimlar terining yaxshi nafas olishini qiyinlashtiradi. Bu hol butun tana a’zolari faoliyatining buzilishiga olib keladi. Ayniqsa, balog`at yoshidagi qizlar tanasida kechadigan fiziologik o`zgarishlarga katta salbiy ta’sir ko`rsatadi.
Tor kiyim, birinchidan, kishining erkin harakatini chegaralaydi. Natijada odatdagiga nisbatan kam harakatlanish yuzaga keladi. Ikkinchidan, bunday kiyimlar kishi asabiga ta’sir etib, o`ziga sezdirmagan holda jizzaki qilib qo`yadi. Inson vujudi yaxlit tuzilishga ega. Shu bois har qanday ichki yoki tashqi noxush ta’sir tanadagi har bir hujayrada asorat qoldiradi.
Sun’iy toladan tikilgan tor liboslar, tabiiyki, kishini ko`p terlatadi. Me’yoridan ortiq terlash natijasida ko`p miqdorda tuz, kislotalar ajralib chiqadi. Bu moddalarning tanada belgilangan miqdordan kama-yib ketishi oqibatida modda almashinuv jarayoni buziladi.
Bundan tashqari me’yordan ortiq terlash tanada turli mikroblarni paydo qiladi. Terning parlanishi esa, mikroblarning rivojlanib, infeksiya tushishiga sabab bo`ladi. Shu sababli homilador va yangi tuqqan ayollar tor va havo o`tkazmaydigan matolardan kiyim kiymasliklari zarur. Chunki tor libosda homilador ayolning bachadoni ko`tarilib, xastalanishi mumkin. Natijada homila yo`qotilishi yoki muddatdan oldin tug`ish holatlari kuzatiladi. Aksariyat holllarda yo`ldosh ko`chishi ham mumkin. Shu jumladan, badanga yopishib turadigan cho`ziluvchi kiyimlar venalarni kengaytirib, qon aylanishini buzadi. Buning oqibatida qon-tomir tizimida turli og`ir kasalliklar kelib chiqadi.

Aziza AHMETOVA,
"Xadicha Kubro” xotin-qizlar bilim yurti mudarrisasi:
— Alloh taolo Qur’oni karimning Nur surasi 31-oyatida ayollarning qanday kiyinishlari haqida shunday marhamat qiladi: "Mo`minalarga ham ayting, ko`zlarini (nomahram erkaklarga tikishdan) to`ssinlar va avratlarini (haromdan) saqlasinlar! Hamda ko`rinib turgandan boshqa zeb-ziynatlarini (ya’ni ustlaridagi liboslaridan bosh-qa zeb-ziynatlarini nomahramlarga) ko`rsatmasinlar va ko`kraklarini ro`mollari bilan to`ssinlar”.
Shariatimiz ayollarni begonalarning nazarini jalb etadigan tor, harir, kalta liboslarni kiyib ko`chaga chiqishdan qaytaradi. Albatta, buning o`ziga xos sabablari bor.
Avvalo, har bir ayol begona erkak uchun nomahram hisoblanadi. Ko`chadagi ochiq-sochiqlik ayrim erkaklarning fikr-xayolini buzadi. Natijada ayol ki-shi ko`z zinosiga sababchi bo`lib qoladi.
Zino juda yomon illat va gunohi kabiralardan biridir. Qur’oni karimning Al-Isro surasi 32-oyatida ham: "Zinoga yaqinlashmanglar! Chunki (bu) buzuqlikdir — eng yomon yo`ldir”, — deb ogohlantirilgan. Kimlar uchundir arzimas bo`lib ko`ringan ko`z zinosi bir talay buzuqliklarni boshlab keladi, hatto oilalarning buzilib ketishiga sabab bo`ladi.
Nazarimda, biz-ayollar me’yorida kiyinishni bilsak, bunday noxushliklarga chek qo`yiladi, inshaalloh.

MUSLIMA AYOLLARNING SHAR’IY LIBOSLARI QANDAY BO`LISHI KERAK?

Muslima ayollar o`zlari uchun keng va qulay liboslarni tanlashlari lozim, toki u butun badanlarini nomahram erkaklardan berkitib tursin.
Libos yupqa va shaffof bo`lmasligi kerak. Liboslar a’zolarning hajmi va rangi bilinib turadigan darajada tor va katta bo`lmasligi lozim. Nabiy (sollallohu alayhi va sallam) shunday deganlar: "Ikki toifa borki, ular jahannam ahlidandir: ularning birinchisi, kiyim kiygan yalang`ochlar, (shahvatlarga) moyilligi (kuchli) bo`lgan va boshqalarni ham shunga undovchi boshlari tuyaning o`rkachiga o`xshash ayollardir. Bu toifa jannatga kirmaydi va uning hidini ham tuymaydi. Ikkinchi toifa — qo`llarida sigirning dumiga monand qamchi ko`tarib olgan erkaklardir, ular o`sha qamchi bilan odamlarni uradilar” (Muslim rivoyati).
Ibn Taymiya (r.a.) "Kiyim kiygan yalang`ochlar” jumlasini shunday sharhlaydi: "Bu holat ayol kishining badanini bekitmaydigan liboslarni kiyishidir. U kiyim kiygani bilan as-lida yalang`ochdir. Yupqa va harir libos kiyish sababli badanlari ochilib turadigan hamda tor kiyimda butun tanasining haj-mi yaqqol ko`rinib turadigan ayollar ham shu toifaga kiradi.
Muslima ayol kiyim kiyishda erkaklarga o`xshamasligi, ulardan farq qilib turishi lozim. Nabiy (sollallohu alayhi va sallam) o`zini erkaklarga o`x-shatadigan va erkaklarga xos bo`lgan tarzda kiyimlar kiyadigan ayollarni la’natlaganlar.
Muslima ayolning kiyimida boshqalarning nazarini o`ziga tortadigan darajada ziynat yoki fitnaga sabab bo`luvchi narsalar bo`lmasligi lozim.
Darhaqiqat, Alloh taoloning ayollarga o`z badanlarini berkitib yurishlarini buyurishida katta hikmat va ko`p manfaatlar bor. Alloh ayollarni go`zal va nozik qilib yaratgan va shu chiroyini faqatgina o`z jufti (eri) uchun halol qilgan.
Tor shim kiyish o`smir qizlarning tossuyagi o`sishini sekinlashtiradi. Kindikni ochib yurish esa, ichki a’zolar shamollashiga, hatto befarzandlikka ham sabab bo`ladi. Ochiq-sochiq, yengil-elpi kiyingan ayollar avvalambor o`zlariga, qolaversa, erkaklarga juda katta zarar yetkazayotganlarini bilarmikinlar? Ayollarning ko`chada avratlarini ochib yurishlari erkaklarga tibbiy jihatdan ham zarar, chunki ochiq-sochiqlik ularning erkaklik quvvatining susayib ketishiga olib keladi. Hatto bepusht-likka borib yetishi mumkin.
Bu kabi noxush sabablar bilan erning xotinga, xotinning erga bo`lgan ishonchi yo`qoladi, xiyonatlar ortib, oilalarning buzilishi ko`payadi. Ushbu holat erkaklar nazdida ayollarning qadri tushib ketishiga olib ke-ladi. Ma’lum bo`lishicha, ayollarning o`z badanlarini ochib, ko`cha-kuyda sharm-hayosiz yurishlari ularga erkaklar tomonidan fohisha ayol sifatida qaralishiga sabab bo`lar ekan. Aksincha, agar ayollar o`zlarini erkaklardan tortib, hayo qilsalar, badanlarini berkitib yursalar, ularning erkaklar oldidagi hurmatlari ortib, ayollik sha’nlarini saqlab qoladilar.

 Ziyouddin RAHIMOV tayyorladi